II. Przykazania Boże
II. Przykazania Boże
- Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną.
- Nie będziesz brał imienia Pana Boga swego na daremno.
- Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
- Czcij ojca swego i matkę swoją.
- Nie zabijaj.
- Nie cudzołóż.
- Nie kradnij.
- Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
- Nie pożądaj żony bliźniego swego.
- Ani żadnej rzeczy, która jego jest.
Wszyscy pragniemy być wolni i niezależni. Sami chcemy decydować o tym, co robić i jak postępować. Jednak trzeba przyznać, że potrzebujemy w życiu wskazówek, jak innym nie czynić zła i samego siebie nie krzywdzić. Wiemy, że są przepisy ruchu drogowego, które dbają o to, by na drogach było bezpiecznie. Potrzebne są także przepisy dotyczące różnych dyscyplin sportowych, aby zawody przeprowadzane były sprawiedliwie i dbały o zdrowie zawodników. Można wymienić wiele innych praw, które ustanowiono po to, aby chronić ludzi przed krzywdą i wprowadzać porządek. Nie zawsze łatwo przychodzi nam zachowywać te prawa, lecz doskonale wiemy, że są one ustanawiane dla naszego wspólnego dobra.
Najważniejszym jednak prawem, które obowiązuje wszystkich ludzi, jest Dziesięć przykazań Bożych. Pan Bóg poprzez swoje przykazania daje nam prawo, które ma chronić przed krzywdzeniem bliźniego oraz chroni nasze osobiste dobro. Jednocześnie przykazania Boże uczą nas, jak należy okazywać szacunek i miłość Panu Bogu. Prawo moralne, które zawarte jest w przykazaniach, jest niezmienne. Żaden człowiek nie ma możliwości zmienić ich treści, ponieważ ich nie ustanowił. To prawo zapisane jest w sercu każdego z nas i warto postępować według jego wskazówek, aby nie krzywdzić innych i samemu sobie nie czynić zła.
„Jam jest Pan Bóg twój,
który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli”.
który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli”.
1. Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną.
Pan Bóg nakazuje nam w tym przykazaniu, abyśmy wierzyli tylko w Niego, gdyż nie ma żadnych innych bogów. Kiedy człowiek oddaje cześć innym bóstwom, wierzy w działanie amuletów, horoskopów, wróżb. Tym samym pokazuje, że nie wierzy we wszechmoc i potęgę Pana Boga. Należy zatem oddawać Panu Bogu cześć poprzez codzienną modlitwę rano i wieczór, odpowiednie zachowanie w kościele, szacunek do krzyża i obrazów religijnych. Naszym obowiązkiem jest także pogłębianie wiedzy religijnej przez katechezę i lekturę Pisma Świętego, abyśmy o Panu Bogu wiedzieli coraz więcej, a tym samym coraz bardziej Go kochali.
Grzechy przeciw pierwszemu przykazaniu to brak wiary w Pana Boga, zaniedbywanie modlitwy, złe zachowanie w kościele, wiara we wróżby, amulety, przesądy.
2. Nie będziesz brał imienia Pana Boga swego na daremno.
W drugim przykazaniu Stwórca nakazuje nam, abyśmy Imię Boże wymawiali zawsze z szacunkiem, czcią i miłością, podobnie jak z miłością odnosimy się do naszych rodziców i ludzi, których szanujemy. Pan Bóg jest święty, więc jego Imię także. Tak jak brakiem szacunku jest wyśmiewanie, przedrzeźnianie i złe używanie imienia drugiej osoby, tak samo jest z Panem Bogiem. Z szacunkiem i miłością wypowiadamy także imię Matki Bożej i świętych.
Grzechem przeciw drugiemu przykazaniu jest używanie Imienia Bożego, Matki Bożej i świętych niepotrzebnie, w żartach, gniewie, obraźliwie lub dla fałszywej przysięgi oraz wulgaryzmy i przekleństwa.
3. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
Trzecie przykazanie Boże nakazuje nam święcić, czyli w szczególny sposób przeżywać dni święte. Są nimi wszystkie niedziele oraz uroczystości. Te dni są wyjątkowym czasem dla oddawania czci Panu Bogu oraz miłości i bliskości kochanym ludziom. Dlatego w każdą niedzielę zobowiązani jesteśmy do uczestnictwa we Mszy Świętej, aby oddać chwałę Panu Bogu. Reszta tego dnia powinna być czasem odpoczynku, przeżytym z najbliższymi. Dlatego w niedzielę Pan Bóg nakazuje nam, abyśmy powstrzymywali się od pracy zawodowej oraz zajęć niekoniecznych.
Grzechem przeciw trzeciemu przykazaniu jest opuszczanie z własnej winy niedzielnej Mszy Świętej oraz wykonywanie tego dnia niekoniecznej, ciężkiej pracy.
4. Czcij ojca swego i matkę swoją.
W czwartym przykazaniu Pan Bóg nakazuje nam czcić, szanować, kochać i słuchać rodziców, opiekunów i osób, które biorą za nas odpowiedzialność. Rodzice, którzy przekazali nam życie, obdarowują nas troską i miłością. Dlatego trzeba się im za to odwdzięczać. Dla własnego dobra należy słuchać rodziców, którzy z miłości do nas wydają polecenia. Będąc zaś dorosłym nie wolno zapomnieć o wdzięczności za dar życia i wychowania poprzez pamięć i pomoc starszym rodzicom oraz dawanie dobrego świadectwa o tym, jak nas wychowali.
Przykazanie czwarte nakazuje także szacunek i miłość do własnej Ojczyzny, o którą trzeba dbać i modlić się o jej pomyślność oraz o mądrość dla sprawujących władzę, aby dobrze nami kierowali.
Grzechem przeciwko czwartemu przykazaniu jest brak szacunku i posłuszeństwa rodzicom, obrażanie ich, zasmucanie ich złym zachowaniem oraz brak pomocy, kiedy tego potrzebują.
5. Nie zabijaj.
W piątym przykazaniu Stwórca nakazuje nam szanować życie i zdrowie swoje oraz innych ludzi. Życie bowiem to największy dar, jaki otrzymaliśmy od Pana Boga. Dlatego nie wolno odbierać go sobie samemu ani drugiej osobie. Nie wolno także wyrządzać krzywdy sobie oraz innym. Wszystko, co niszczy zdrowie lub odbiera życie, jest złe. Nie wolno nam przy tym zapomnieć, że człowiek to ciało i dusza. Zatem nie wolno szkodzić duszy przez zły przykład oraz namawianie do zła.
Zwierzęta też są stworzone przez Pana Boga, dlatego nie wolno ich krzywdzić lub zabijać dla zabawy czy znęcać się nad nimi.
Grzeszymy przeciw piątemu przykazaniu, kiedy nie dbamy o swoje zdrowie. Niewłaściwy sposób odżywiania, nadmiar słodyczy, alkohol, papierosy, brak snu, zbyt długi czas przed komputerem, nieodpowiedzialne zachowanie na drodze – to wszystko szkodzi naszemu zdrowiu i życiu.
6. Nie cudzołóż.
W szóstym przykazaniu Pan Bóg nakazuje nam, abyśmy dbali o czystość naszego serca poprzez skromność czynów i mowy. Każdy z nas ma poczucie wstydu, które przypomina o tym, czym jest skromność oraz szacunek do własnego ciała. Dlatego nie wolno odsłaniać ani oglądać lub bawić się intymnymi częściami ciała, których publicznie nie pokazujemy.
Grzechami przeciwko szóstemu przykazaniu są nieskromne zachowania, słowa i czyny.
7. Nie kradnij.
W siódmym przykazaniu Stwórca nakazuje nam szanować swoją oraz cudzą własność. Każdy z nas ma prawo mieć różne rzeczy, na które zapracował lub otrzymał w prezencie. Nie wolno takiej własności nikomu bez pozwolenia zabierać, czyli kraść, ani niszczyć. Także rzeczy, które służą naszemu wspólnemu dobru, jak szkoły, parki, oświetlenie uliczne, należy szanować i nie wolno ich kraść ani dewastować.
Grzechem przeciwko siódmemu przykazaniu jest kradzież, niszczenie przedmiotów należących do drugiej osoby, jak i tych, które służą wspólnemu dobru.
8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
W ósmym przykazaniu Pan Bóg nakazuje nam zawsze mówić prawdę oraz szanować dobre imię drugiego człowieka. Nie wolno nam kłamać, wprowadzać innych w błąd, gdyż w ten sposób wyrządzamy im krzywdę. Nie wolno także mówić nieprawdy o drugim człowieku, czyli go oczerniać. Nie wolno też bez powodu przekazywać wad i błędów bliźniego, czyli obmawiać go, gdyż w ten sposób odbieramy mu dobre imię.
Grzechem przeciw ósmemu przykazaniu jest kłamstwo, obmowa oraz oszczerstwo.
9. Nie pożądaj żony bliźniego swego.
W dziewiątym przykazaniu Pan Bóg nakazuje, abyśmy dbali o czystość naszych pragnień. Każdy bowiem grzech rodzi się w sercu człowieka. Trzeba więc dbać o czystość serca, aby nie pojawiały się tam bezwstydne myśli i pragnienia, gdyż bardzo szybko mogą się one przerodzić w złe, grzeszne, bezwstydne uczynki.
Grzechem przeciw dziewiątemu przykazaniu są myśli nieskromne, planowanie nieskromnych czynów przeciw szóstemu przykazaniu.
10. Ani żadnej rzeczy, która jego jest.
W ostatnim, dziesiątym przykazaniu Stwórca nakazuje nam, abyśmy unikali zazdrości. Zazdrość bowiem to bardzo niszczący grzech, który odbiera radość życia, niszczy miłość bliźniego oraz zachęca do innych grzechów. Trzeba doceniać to, co posiadamy i kim jesteśmy, a jeżeli widzimy obok osobę, która wyróżnia się cechą, którą sami chcielibyśmy mieć, np. piękny śpiew, dobre oceny, znajomość języków obcych, to trzeba wytężyć siły i pracować sumiennie, aby osiągnąć to, o czym marzymy.
Grzechem przeciwko dziesiątemu przykazaniu jest zazdrość, złośliwość względem osób, którym czegoś zazdrościmy, pragnienie złych rzeczy.
Pan Jezus przypomina, że przykazania Boże obowiązują wszystkich ludzi i nikt nie może ich zmieniać. Jednocześnie Chrystus dodaje do nich przykazanie miłości Boga i bliźniego:
„Będziesz miłował Pana Boga Twego z całego serca swego, z całej duszy swojej, z całej myśli swojej i ze wszystkich sił swoich. A bliźniego swego jak siebie samego”.
W przykazaniu miłości Pan Jezus łączy wszystkie dziesięć przykazań Bożych. Chrystus przypomina nam, że Bóg Ojciec kocha nas bezgranicznie, a naszą odpowiedzią na Bożą miłość także powinna być miłość z całego serca, szczera, bezgraniczna i ufna. Zbawiciel przypomina także, że każdego człowieka powinniśmy traktować tak, jak sami chcielibyśmy być traktowani. Jeśli nie chcemy być krzywdzeni, oszukiwani, okłamywani, to sami nie róbmy tego innym. Jeśli pragniemy, aby nam okazywano szacunek, dobroć, miłość, a w kłopotach pomoc, to sami dawajmy to bliźnim.
Ks. Radosław Rychlik – Elementarz wiary. Przewodnik na drogach wiary dla dzieci Bożych małych i dużych – BIBLOS Tarnów 2021